Konspekt lekcji języka polskiego w gimnazjum.
Joanna Stachowiak Gimnazjum w Jasieniu
Konspekt lekcji dyplomowej przeprowadzonej dnia 10. 04. 2000 w Gimnazjum w Dzierżoniowie w kl. Ib
Temat: Co było na początku? Wizja narodzin świata w mitologii greckiej i w Biblii.
Cele: 1. Uczniowie usystematyzują w postaci wykresów i porównają opisy stworzenia świata przedstawione w mitologii i w Biblii; 2. Uczniowie poszerzą słownictwo o terminy biblijne i mitologiczne oraz znaczenie słów „politeizm” i „monoteizm”. 3. Uczniowie ćwiczą umiejętność współpracy w grupie
I. Z A A N G A Ż O W A N I E Przebieg lekcji: · Uczniowie w domu zapoznali się z fragm. „Mitologii” J Parandowskiego i „Biblii” mówiącymi o stworzeniu świata. W odpowiedzi na polecenie nauczyciela formułują opinię dotyczącą tematyki obu tekstów. · Podział uczniów na 2 grupy, które w zależności od liczebności od liczebności klasy, można podzielić na 5-6 osobowe zespoły. · Każdy zespół otrzymuje planszę przedstawiającą narysowany schemat z pustymi miejscami do uzupełnienia oraz kopertę z przylepnymi kartonikami zawierającymi „elementy” stwarzanego świata. Plansze noszą tytuły: „Stworzenie świata według Biblii” i „Stworzenie świata według Mitologii” (załączniki nr 3 i nr 4) · Uczniowie mają uzupełnić schematy, wklejając kartoniki we właściwe miejsca na planszy, a następnie wytłumaczyć, jak powstał „ich” świat. Czynności nauczyciela · zadaje pytania, · zapowiada temat zajęć i zapisuje go na tablicy · dzieli uczniów na grupy · daje wskazówki dotyczące sposobu pracy · rozdaje potrzebne materiały Czynności uczniów – umiejętności · kilku uczniów wypowiada swoje spostrzeżenia na temat tekstów · zapisują temat w zeszytach · organizują pracę w grupach: wyznaczają referującego oraz kontrolera czasu
II. B A D A N I E Przebieg lekcji · Praca zespołów uczniowskich: z otrzymanych materiałów konstruują swoje wersje powstania świata sprawdzając w tekstach prawidłowość usytuowania poszczególnych elementów. Czynności nauczyciela · pomaga, · kontroluje przebieg pracy · czuwa nad współpracą w grupach Czynności uczniów – umiejętności · czytają teksty, · selekcjonują wiadomości i porządkują je nanosząc na schemat, · posługują się terminami biblijnymi lub mitologicznymi, · współdziałają ze sobą.
III. PREZENTACJA Przebieg lekcji · Następuje prezentacja powstałych schematów – zespoły, które konstruowały wizję świata wg jednego źródła wieszają swoje plansze na tablicy, · Przedstawiciel zespołu opowiada, jak narodził się świat i ilustruje opowieść pokazem na wykresie. Czynności uczniów – umiejętności · przedstawiciele grup opowiadają jak powstawał „ich” świat, · słuchają, wnoszą uwagi, gdy pojawią się usterki w wypowiedziach kolegów.
IV. P R Z E K S Z T A Ł C A N I E Przebieg lekcji · Uczniowie mają w zespołach wymyślić znak graficzny - logo, dla stworzenia świata, który przedstawili na planszach. · Chodzi o uzmysłowienie im, że w wersji greckiej świat jest , tylko panuje w nim chaos i bałagan; w wersji biblijnej świat stwarzany jest z niczego. · Jeśli uczniowie mają z tym zadaniem kłopot, nauczyciel proponuje swoje znaki ( załącznik nr 5 i nr 6), a dzieci odgadują, który przedstawia biblijny, a który mitologiczny sposób stworzenia. Czynności nauczyciela · zachęca do nie zrażania się brakiem uzdolnień plastycznych, · rysuje na tablicy tabelę potrzebną w następnej fazie lekcji. Czynności uczniów – umiejętności · transponują tekst na wizję plastyczną, · współdziałają podczas rysowania.
V. PREZENTACJA Przebieg lekcji · Wybrani z zespołu uczniowie przedstawiają wyniki pracy i objaśniają rysunki. Czynności nauczyciela · przedstawia przygotowane przez siebie znaki i prosi o odgadnięcie, którego sposobu stworzenia dotyczą. Czynności uczniów – umiejętności · rozumieją myśl zawartą w pracy plastycznej.
VI. P O D S U M O W A N I E Przebieg lekcji · 2 – 3 uczniów odczytuje zawartość swoich tabel, · pozostali uczniowie zgłaszają inne dostrzeżone różnice i wszyscy uzupełniają notatki o spostrzeżenia kolegów · na końcu tabeli zostają wpisane dwa słowa: w jednej rubryce - monoteizm, w drugiej – politeizm. Uczniowie mają je objaśnić, korzystając ze zdobytych wiadomości i dostępnego słownika języka polskiego. Czynności nauczyciela · formułuje polecenie, · czuwa nad przebiegiem działań, · wybiera prace do głośnej prezentacji. · wprowadza termin „politeizm” i „monoteizm”, prosi o ich wyjaśnienie (np. dla młodszego kolegi). Czynności uczniów – umiejętności · analizują i porównują , · formułują notatkę w formie tabeli. kilku uczniów odczytuje swoje notatki, · analizują i uzupełniają wypowiedzi kolegów oraz własne tabele, wyjaśniają podane nazwy (może to być zadanie do domu)
Uwagi:
1.Materiały: - kserokopie fragm. „Biblii Młodych” opisującego stworzenie świata oraz fragm. „Mitologii” J. Parandowskiego pt. „Narodziny świata” (załączniki nr 1 i 2 ) - plansze na arkuszach brystolu (załączniki nr 3 i 4 ) w ilości takiej, jak przewidywana liczba zespołów; - koperty z kartonikami podklejonymi dwustronnie przylepną taśmą; Na kartonikach w kopertach z napisem „Biblia” są następujące hasła: 1-szy dzień, 2-gi dzień ... , 7-my dzień, Bóg, dzień, noc, niebo, ziemia, morze, rośliny zielone, trawy, drzewa, słońce, księżyc, gwiazdy, zwierzęta wodne, ptaki, zwierzęta lądowe, człowiek-mężczyzna, kobieta, odpoczynek. Na kartonikach w kopertach z napisem „Mitologia” są takie hasła: Chaos, Uranos-Niebo, Gaja-Ziemia, tytani, cyklopi, sturęcy , Erynie, giganci, Kronos, Reja, Dzeus, Hades, Posejdon, Hera, Demeter, Hestia, Prometeusz, człowiek. - karty z logo nauczycielskim ( załączniki nr 5 i 6 ).
2. Komentarz do lekcji: - lekcję oparto na porównaniu dwóch wyobrażeń stworzenia świata, których obraz, w różnych kontekstach, funkcjonuje w kulturze europejskiej; - skrócony został nieco tekst mitu o stworzeniu świata a przekaz biblijny wybrany z wersji dla młodzieży głównie ze względu na sposób rozmieszczenia na kartce; - ponieważ teksty są dosyć długie, poprosiłam uczniów o przeczytanie ich w domu; - zaplanowałam pracę w grupach polegającą na uzupełnianiu „pustych kratek”, ponieważ dzieci lubią zagadki , a ich rozwiązanie wymagało kilkakrotnego zajrzenia do tekstów; chciałam wykorzystać oświeceniowe „bawiąc – uczyć”; - zastosowałam system, w którym dwa zespoły rozwiązują to samo zadanie – rywalizacja działała mobilizująco, a porównanie prac umożliwiło eliminację usterek; - w celu poruszenia wyobraźni uczniów wprowadziłam element „plastyczny” w postaci projektu znaku będącego skrótem myślowym, symbolem. Przygotowałam własne znaki, ale uczniowie chętnie projektowali swoje obrazki i te wcześniej przygotowane okazały się tylko dodatkową ilustracją; - lekcja bardzo intensywna, uczniowie aktywnie uczestniczyli w zaplanowanych działaniach; - ponieważ obawiałam się, że indywidualne formułowanie różnic między wizjami stwarzania świata będzie zbyt trudne dla niektórych uczniów zastosowałam pracę parami ( w znanej klasie można zaproponować pracę indywidualną); - dzieci w skupieniu, z uwagą słuchały prezentacji kolegów, bezbłędnie wyłapując nieścisłości i domagając się korekty; - w sytuacji, gdy nauczyciel planuje ten temat zrealizować w znanej sobie grupie uczniów, proponowałabym poświęcić nań dwie jednostki lekcyjne i wzbogacić je o materiał ikonograficzny w postaci przeźroczy lub reprodukcji fresku Michała Anioła „Stworzenie świata” z Kaplicy Sykstyńskiej lub witraża Stanisława Wyspiańskiego „Bób Ojciec” („Stań się”). Można wówczas zaproponować opis dzieła sztuki . Joanna Stachowiak
|